Laka japońska

Naturalna żywica drzewa lakowego. Produkt toksyczny, powodujący uczulenia i oparzenia. Wyroby z laki cieszą się ogromnym zainteresowaniem na całym świecie. Znana ze swoich właściwości od ponad 6000 lat trafia do Japonii z Chin. Swoją popularność zdobywa w późnym okresie Heian i Kamakura. Laką pokrywano praktycznie wszystko (drewno, papier, metal, kamień, tkaninę). Jest doskonałym środkiem zabezpieczającym przed korozją i wilgocią. Zbierana jest w okresie maj - sierpień za pomocą skrobaków (100-200 gramów) z jednego drzewa (wiek-minimum 15 lat).

Przedmioty codziennego użytku były bardzo często zdobione. Na lace kładziono złoto, srebro, macicę perłową, różnego rodzaju glinki. Stosowano przeróżne techniki. Wyjątkowo piękne to: maki-e oraz take-urushi. Uzyskane wypukłości to specjalność wybitnych artystów. Proces rozpoczynał się od odpowiedniego oczyszczenia laki surowej i dodania barwnika. Pamiętać należy o tym, że wyodrębniono zarówno produkt o powierzchni błyszczącej jak i matowej. W zależności od potrzeb artystycznych, mogą być zastosowane razem lub zamiennie.

Zanim artysta przystąpi do pracy, musi lakier przefiltrować przez specjalną bibułę aby oddzielić ewentualne zanieczyszczenia. To bardzo ważne, ponieważ efekt naszej wielomiesięcznej pracy może być odwrotny. Lakę nakładamy wielowarstwowo (od 5 do 100 warstw). Odstawiano ją po każdym malowaniu na około 48 godzin. Wszystko jednak zależy od temperatury, wilgotności i efektu jaki chcemy osiągnąć. Procesy krystalizacji tego produktu zachodzą bardzo wolno. W zależności od zastosowanej przez nas techniki, wyczekiwanie na kolejny etap może trwać nawet powyżej 7 dni. Nie jesteśmy w stanie niczego przyśpieszyć, a w rzeczy samej zmienić. To naturalne cykle, które możemy jedynie korygować i sprawdzać.

Na początku używana jest laka tzw „podkładowa”, następnie wewnętrzna, zaś na samym końcu laka o doskonałych parametrach-wysokiej klasy.

Podczas  konserwacji, należy dokładnie zbadać podłoże, przyczepność i stan w jakim znajduje się odnawiany przedmiot. Trzeba zbadać  technikę oraz rodzaj zastosowanych materiałów. Nie jest to łatwe, ponieważ zmiany jakie zaszły w przedmiocie, są nieodwracalne. Laka z biegiem czasu zmienia swoje zabarwienie, traci połysk oraz jego intensywność. Nie jesteśmy w stanie odtworzyć pierwotnego koloru a jedynie dopasować się do stanu obecnego. Trzeba ogromnej cierpliwości, aby to co zostało przez nas zaplanowane, mogło pojawić się po kilku miesiącach. Kolejne warstwy są szlifowane i polerowane. Procesy powtarzane są wielokrotnie. Na naniesioną cienkim pędzlem lakę sypany jest złoty proszek, srebro, węgiel drzewny, czy pył wulkaniczny. Przedmioty są inkrustowane i rzeźbione. Wszystko w idealnej sterylności. Końcowym procesem jest tzw zabezpieczenie powierzchni. Staranność i precyzja, to coś, co cenione jest tu najbardziej.

( ) J.Lukaszczyk